بررسی اثرات پرایمینگ هورمونی بر سبز شدن و خصوصیات فیزیولوژیکی گیاهچه ذرت علوفه ای (سینگل کراس 704) تحت تنش سرما

ذرت پس از گندم و برنج مهمترین ماده غذایی دنیا را تشکیل می دهد و علاوه بر این که یک محصول دانه‏ای است، یک محصول علوفه‏ای خوب نیز می‏باشد زیرا عملکرد بیوماس آن بالا است. برای گیاه ذرت حتی دماهای بین 15-12 درجه سانتی گراد نیز ممکن است تنش سرمازدگی را القا کند. سرمازدگی و یخ زدگی همه ساله خسارات قابل توجهی را به اقتصاد و چرخه تولید کشور تحمیل می کند. بنابراین انجام تحقیقات در این زمینه و حصول روشهایی جهت کاهش خسارت گیاهان در شرایط دمای پایین امری ضروری است. تحقیق حاضر نیز در همین راستا و با هدف دستیابی به روشهایی برای بهبود سبز شدن ذرت علوفه ای تدارک دیده شده است. این آزمایش با دو تیمار دمایی (دمای 25 درجه سانتی گراد به عنوان دمای عادی و دمای 14 درجه سانتی گراد به عنوان تنش سرما در ژرمیناتور) و 9 تیمار پرایمینگ شامل سه سطح 200 و 300 و400 ppm از جیبرلیک اسید، سه سطح 100 و 200 و300 ppm از سالیسیلیک اسید و سه سطح 100 و 200 و300 ppm از آسکوربیک اسید به همراه یک تیمار هیدروپرایم و یک شاهد در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. درصد و سرعت سبز شدن، تعداد برگ و ریشه، طول برگ، ریشه و اولین میانگره، وزن تر و خشک برگ و ریشه، آنزیم کاتالاز برگ، کاتالاز ریشه، پروکسیداز برگ، پروکسیداز ریشه و شاخص سبزینگی مورد ارزیابی قرار گرفتند. در شرایط دمایی عادی تیمار هیدروپرایم بیشترین اثر را در بیشتر صفات نشان داد و پس از آن 300 ppm جیبرلیک اسید و 300 ppm سالیسیلیک اسید (اثر گذار بر طول اولین میانگره) و 300 ppm اسید آسکوربیک (اثرگذار بر شاخص سبزینگی) موثرترین تیمارهورمونی بودند که همگی آنها اختلاف معنی داری با شاهد داشتند همچنین سه سطح جیبرلیک اسید و 100 ppm سالیسیلیک اسید بیشترین اثر را بر کاتالاز و پروکسیداز داشتند. در شرایط دمایی سرمازدگی تیمارهای هورمونی اعمال شده موثرتر بودند به طوری که 100 ppm سالیسیلیک اسید و 100 ppm اسید آسکوربیک بیشترین درصد سبز شدن و سرعت سبز شدن را نشان دادند. سطوح مختلف جیبرلیک اسید هم بر طول برگ، طول ریشه، طول اولین میانگره، وزن تر و خشک برگ اثر معنی داری داشت و 100 و300 ppm اسید آسکوربیک به همراه 100 ppm سالیسیلیک اسید موثرترین تیمارها بر وزن تر و خشک ریشه بودند. تیمارهای 300 ppm جیبرلیک اسید، 200 ppm اسید آسکوربیک و 300 ppm سالیسیلیک اسید بیشترین اثر را بر کاتالاز و پروکسیداز داشتند. بر اساس نتایج، تیمارهای اعمال شده بر اکثر صفات اثر معنی دار داشته و تقریباً در تمام موارد باعث بهبود صفت مورد نظر شده اند. بنابراین پرایمینگ هورمونی با جیبرلیک اسید و سالیسیلیک اسید می تواند به عنوان یک راهبرد برای بهبود رشد و خصوصیات فیزیولوژیکی ذرت در جوانه زنی و مرحله گیاهچه ای در نظر گرفته شود.